بیع و سلفبیع و سلف به فروش دو کالا در یک عقد؛ یکی به نقد و دیگری به سلف گفته می شود. از آن به مناسبت در باب تجارت و نیز دین، سخن رفته است. ۱ - وجه تسمیهعنوان یاد شده از حدیث نبوی- معروف به حدیث مناهی- برگرفته شده که پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله از بیع و سلف نهی کرده است. ۲ - تفاسیر بیع و سلف در کلمات فقهااز آنجا که مفهوم سلف علاوه بر معنای معروف (پیش فروش) گاهی در معنای قرض نیز- چنان‌که در لغت حجاز آمده- استعمال می‌شود، در کلمات فقها برای کلام یاد شده سه تفسیر ذکر شده است: ۱. فروشنده در یک عقد، دو کالا بفروشد؛ یکی به نقد و دیگری به سلف (بیع سلف)، مانند آنکه بگوید: این کتاب و ده کیسه گندم با این اوصاف را- که تا شش ماه دیگر تحویل خواهم داد- به ده هزار تومان به تو فروختم. ۲. فروشنده کالایی را در یک عقد به دو بها بفروشد؛ نقد به یک بها و سلف به بهایی دیگر، مانند آنکه بگوید: این کیسه برنج با اوصاف مشخّص را نقد به هزار تومان و سلف به پانصد تومان به تو فروختم. ۳. بایع، کالا را به شرط قرض بفروشد، مانند آنکه بگوید: فلان کالا را با اوصاف معیّن به تو فروختم به شرط آنکه فلان مبلغ به من قرض بدهی. ۳ - حکم تفسیر اولبیع و سلف در معنای نخست، صحیح و از مصادیق حدیث مناهی به شمار نمی‌رود، هرچند برخی در جواز آن تأمل و توقّف کرده‌اند. ۴ - حکم تفسیر دومدر صحت و بطلان صورت دوم اختلاف است، اشهر بطلان آن می‌باشد(بیع بثمنین). ۵ - حکم تفسیر سومصورت سوم، بنابر مشهور، جایز است، هرچند بیع محاباتی(فروختن کالایی به چند برابر قیمت واقعی آن) باشد. البتّه چنین معامله‌ای کراهت دارد. ۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۲، ص۲۰۴-۲۰۵. |